Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2024 có chủ đề “Phát triển văn hóa đọc thúc đẩy học tập suốt đời”. Đây là một nội dung vô cùng ý nghĩa và mang tính chiến lược trong bối cảnh hiện nay, khi mà sự phát triển của xã hội đòi hỏi mỗi cá nhân không ngừng học hỏi và nâng cao tri thức. Cùng với đó là sự bùng nổ mạnh mẽ của công nghệ thông tin hiện nay đã tác động không nhỏ đến việc gìn giữ văn hóa đọc, nhất là trong giới trẻ. Thực tế là văn hóa nghe, nhìn đang có phần lấn át văn hóa đọc trong cộng đồng. 'Phát triển văn hóa đọc thúc đẩy học tập suốt đời' được chọn làm chủ đề của Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm nay một lần nữa khẳng định vai trò quan trọng của việc gìn giữ văn hóa đọc trong cộng đồng xã hội.
Văn hóa đọc là thói quen và khả năng tiếp cận, tiêu hóa và sử dụng tri thức từ sách vở, tài liệu. Nó không chỉ giúp mở mang kiến thức mà còn là nền tảng để hình thành tư duy phản biện, khả năng phân tích và tổng hợp thông tin. Trong thời đại mà thông tin dễ dàng bị làm giả và tràn ngập trên mạng xã hội, khả năng đọc và đánh giá thông tin trở nên vô cùng quan trọng. Học tập suốt đời là khái niệm cho thấy rằng học tập không chỉ dừng lại ở ghế nhà trường mà là một quá trình kéo dài suốt đời. Để thực hiện điều này, văn hóa đọc cần được phát triển và lan tỏa rộng rãi trong cộng đồng. Đọc sách giúp chúng ta không chỉ nắm bắt kiến thức mà còn nâng cao kỹ năng mềm như giao tiếp, lãnh đạo và hợp tác.
Phát triển văn hóa đọc mang lại rất nhiều lợi ích cho cá nhân và xã hội, học sinh sinh viên và phụ huynh cụ thể như:
- Mở rộng kiến thức: Đọc sách giúp chúng ta tiếp cận với những ý tưởng mới, khám phá những lĩnh vực khác nhau mà chúng ta có thể chưa bao giờ biết đến. Từ đó, chúng ta có thể áp dụng những kiến thức này vào cuộc sống hàng ngày và công việc.
- Rèn luyện tư duy: Đọc sách không chỉ là tiếp thu thông tin mà còn là quá trình tư duy. Khi đọc, chúng ta phải suy nghĩ, phân tích và đưa ra các kết luận. Điều này giúp phát triển tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề.
- Tăng cường khả năng giao tiếp: Việc đọc sách giúp chúng ta mở rộng vốn từ vựng và cải thiện khả năng diễn đạt. Những người có thói quen đọc sách thường có khả năng giao tiếp tốt hơn, giúp họ thành công hơn trong cuộc sống và công việc.
- Thúc đẩy sự sáng tạo: Văn hóa đọc khuyến khích sự sáng tạo và khám phá. Những cuốn sách hay thường mang lại cảm hứng, kích thích trí tưởng tượng và giúp chúng ta có những ý tưởng mới mẻ.
Để phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng, nhà trường cần thực hiện một số biện pháp cụ thể:
- Khuyến khích đọc sách từ gia đình: Gia đình là môi trường đầu tiên ảnh hưởng đến thói quen đọc sách của trẻ em. Cha mẹ nên tạo ra không gian đọc sách, cung cấp sách cho trẻ và cùng đọc sách với con cái. Điều này giúp trẻ cảm nhận được niềm vui từ việc đọc sách.
- Xây dựng thư viện và không gian đọc sách: Trường học đầu tư xây dựng thư viện, không gian đọc sách để tạo điều kiện cho mọi người dễ dàng tiếp cận sách và tài liệu, cần tăng cường học liệu cho các thư viện nhà trường, thư viện của trung tâm học tập cộng đồng, tăng cường các hoạt động phổ biến kỹ năng, kinh nghiệm đọc nhằm nuôi dưỡng thói quen và nhu cầu đọc sách. Thư viện nên được trang bị đa dạng các thể loại sách để phục vụ cho mọi lứa tuổi và sở thích. Tiếp tục đổi mới cách thức tổ chức và hoạt động thư viện trường học nhằm tạo môi trường thuận lợi cho học sinh tiếp cận thường xuyên với sách bằng nhiều hình thức như “thư viện xanh”, “thư viện thân thiện”, “tủ sách góc lớp”, “thư viện lưu động”, “thư viện linh hoạt”, “thư viện điện tử”,...
- Tổ chức các hoạt động đọc sách: Tổ chức giới thiệu sách, tạo không gian giao lưu giữa tác giả và độc giả; thành lập các câu lạc bộ đọc sách báo theo chủ đề, độ tuổi, giúp mọi người cùng nhau đọc và chia sẻ cảm nhận; tổ chức các cuộc thi viết, vẽ, kể chuyện dựa trên sách báo để kích thích sự sáng tạo và yêu thích đọc sách báo…; phát động HSSV, học viên và mọi người dân quyên góp sách xây dựng tủ sách lớp học cho các trường vùng sâu, vùng xa.. Những hoạt động này không chỉ giúp mọi người tìm thấy cuốn sách phù hợp mà còn tạo cơ hội để chia sẻ ý tưởng và học hỏi lẫn nhau.
- Sử dụng công nghệ để phát triển văn hóa đọc: Trong thời đại số, chúng ta có thể sử dụng các ứng dụng đọc sách điện tử, audiobook và các nền tảng trực tuyến để khuyến khích việc đọc. Việc tiếp cận sách điện tử và tài liệu trực tuyến giúp mọi người dễ dàng hơn trong việc tìm kiếm và đọc sách.
Chúng ta đang sống trong một thế giới đầy rẫy những cơ hội và thách thức. Để thành công trong thời đại này, mỗi cá nhân, giáo viên cần phải tự trang bị cho mình những kiến thức, kỹ năng cần thiết. Văn hóa đọc không chỉ là cầu nối giúp chúng ta tiếp cận tri thức mà còn là nguồn cảm hứng cho hành trình học tập suốt đời. Hãy cùng nhau xây dựng một cộng đồng yêu sách, nơi mọi người đều có thể học hỏi, chia sẻ và phát triển. Chúng ta hãy hành động ngay từ hôm nay để phát triển văn hóa đọc, từ đó thúc đẩy học tập suốt đời cho mỗi cá nhân và cho toàn xã hội.